Publikálta 
Je la fino de la mandato – adiaŭo, espereble maldaŭronta.
La 5an de septembro 2023 finiĝis la mandato de Csaba Kőrösi, prezidanto de la 77-a sesio de la Ĝenerala Asembleo de UN, Csaba Kőrösi, kiu invitis nian mondan organizaĵon UEA partopreni en la laboroj de la Ĝenerala Asembleo.
Profitante ĉi tiun ŝancon, niaj reprezentantoj delegitaj al UN – interalie – organizis la 12-an de junio 2023 historian konferencon pri la temo plurlingveco – historian, ĉar krom la ses oficialaj lingvoj ĝi okazis kun samtempa tradukado en Esperanto krome tri prelegoj estis faritaj en Esperanto.
Esperanto estis la unuan fojon uzata oficiale en konferenco de UN.
Multaj altrangaj ŝtataj politikistoj, diplomatoj partoprenis kaj ĝi ricevis subtenon de koncernatoj.
UN PĜA mem faris seslingvan paroladon >>
Esperanto kaj ĝia monda organizo UEA estas aspektanta kaj akceptata pli kaj pli serioze en la mondo.
Mi kundividas kun vi parton de nia dankletero al li adiaŭinte de li espereble nur por ne longe…
Por Lia Ekscelenco Ambasadoro Csaba Kőrösi
Prezidanto de la 77-a Sesio de la Ĝenerala Asembleo de UN
„Via prezidanteco okazis en eksterordinaraj, preskaŭ senprecedencaj cirkonstancoj. Estas pluraj kialoj por diri, ke via prezidanta agado lasas daŭran markon. La devizo „Solvoj per Solidareco, Daŭripovo kaj Scienco” bone resumas ĝin. …
Vi enskribis vian nomon en la mondan historion de Esperanto invitinte nian tutmondan organizon partopreni en la laboro de la Ĝenerala Asembleo de UN. Dankegon pro la multaj eblecoj kaj pro via persona partopreno kaj subteno. …
Per via prezidanteco la mondo certe fariĝis pli bona loko, interalie ĉar Esperantismo estas universala homa valoro, ĝi agas en la intereso kaj favoro de ĉiuj popoloj en la certa espero de pli bona estonteco….”
Eble mi ne malobservas la intimecon de la korespondado nek la diplomatiajn kutimojn, kiam mi citas frazon el lia respondo: „Estis bone aŭdi la voĉon de trankvilo kaj paco de tempo al tempo en viaj leteroj, same kiel de la parolantoj reprezentantaj vin.”
Mi kundividas kun la membraro de HEA kaj kun la legantoj de la retpaĝo de HEA en Esperanto la finajn rimarkojn de Csaba Körösi kiel prezidanto de la Ĝenerala Asambleo de Unuiĝintaj Nacioj.
Rimarkoj de PĜA – Fermo de la 77-a Sesio de la Ĝenerala Asembleo Parolado de Csaba Kőrösi, Prezidanto de la 77-a sesio de la Ĝenerala Asembleo 100-a plenkunsido: Fermo de la 77-a Sesio de la Ĝenerala Asembleo
5 septembro 2023 [Kiel liverite]
Sinjoro elektita prezidanto,
Sinjorino vic-ĝenerala sekretario,
Ekscelencoj, eminentaj delegitoj,
Karaj kolegoj kaj amikoj,
Mi fieras stari antaŭ vi por la lasta kunveno de la 77-a sesio de la Ĝenerala Asembleo.
Mi volas lasi vin kun kvin ĉefaj pensoj.
La unua estas ke, malgraŭ geopolitikaj rivalecoj, nia supervivo dependas de nia kunlaboro. Ni havas abundajn sciencajn pruvojn, ke ni fartas bone en la Antropoceno – epoko markita de la decida efiko de homoj sur la planedo.
Komence de mia mandato, mi invitis vin rigardi nian laboron tra la lensoj de krizadministrado kaj la daŭripoveca transformo. Tia aliro povus permesi al ni rebati la tutmondajn krizojn de nia propra kreado.
Geopolitikaj rivalecoj estas parto de la realo, sed ni ne forgesu, ili baras multajn perspektivojn de la necesaj solvoj kaj urĝaj kunlaboroj.
Ŝanĝi nian fokuson for de daŭripovtransformo, geopolitika aŭ ideologia konkurenco kutime traktas pli mallarĝajn, ofte mallongperspektivajn interesojn. Tamen, ĉe la Akva Konferenco en marto, vi pruvis, ke eblas venki longdaŭrajn disojn.
Ni jam montris, ke ni povas reestabli fidon kaj konstrui sur areoj de komuna bazo.
Ĉi tio alportas min al mia dua mesaĝo, ke ni estas en vetkuro kontraŭ tempo.
De klimata ŝanĝo kaj perdo de biodiverseco ĝis edukado kaj seksa egaleco – nia ŝanco atingi la Celojn por Daŭripova Evoluo antaŭ 2030 forglitas.
Ni metu monon kie estas niaj promesoj. Por la avantaĝo de ĉiu kaj ĉiu membroŝtato.
Ĉu ni pretas traduki la necesajn agojn por daŭripoveca transformo en ŝlosilajn buĝetajn prioritatojn?
Reen hejme kaj en la internaciaj organizoj?
Subteni daŭripovon per taŭgaj regularoj, financado, kapablo-konstruado kaj konfirmo estas unu el niaj plej urĝaj taskoj.
Kio tuj necesas nun estas efektivigo de tio, kion ni promesis liveri al niaj 8 miliardoj da akciuloj.
Ni komencas taksi tion, kio gravas.
Kaj ni komencas kompreni, ke ni devus iri „preter MEP (Malneta Enlanda Produkto)” por kompreni la realajn efikojn kaj la plenan koston de niaj agoj. Inkluzive de ĉiuj pozitivaj kaj negativaj kromefikoj. Intencitaj kaj neintencitaj egale.
Kaj ĝi signifas, ke ni komencas konfidi en scienco kaj datumoj.
La venontaj ok ĝis dek jaroj estos decidaj por niaj komunaj perspektivoj.
Kaj ni klarigu: multflankismo estas nia sola elekto por trakti la multajn krizojn de la mondo.
Mia tria mesaĝo estas, ke ni ĉiuj respondecas pri niaj agoj kaj neagoj.
Niaj respondecoj devas ĉiam esti rigardataj same gravaj kiel niaj rajtoj.
La tri kolonoj de Unuiĝintaj Nacioj estas paco kaj sekureco, evoluo kaj homaj rajtoj.
La publiko vidas ĉi tiujn kiel niajn respondecojn.
Ĉu ni vivis laŭ ili? Ĉu ni povas rigardi la konfliktojn tra la mondo kaj diri, ke ni subtenas la Ĉarton de UN?
La milito en Ukrainio – kune kun aliaj 51 armitaj konfliktoj – devas finiĝi, konforme al la Ĉarto de UN kaj internacia juro.
Hodiaŭ mi ripetas mian alvokon al vi ĉiuj ĉesigi nuklean proliferadon kaj nuklean armilaron.
La Ĉarto de UN rajtigas la Ĝeneralan Asembleon konsideri principojn regantajn malarmadon kaj armilkontrolon.
Mi kuraĝigas la Asembleon pripensi ĉi tiun punkton.
En decembro, estos pasintaj 75 jaroj de kiam la Ĝenerala Asembleo proklamis la Universalan Deklaracion de Homaj Rajtoj.
Ĉu ĉi tiu datreveno ne memorigas, ke la sekureco de nia estonteco dependos de tio kiel ni akceptas niajn respondecojn?
Antaŭ nur unu jaro, la Ĝenerala Asembleo adoptis historian rezolucion deklarantan aliron al pura, sana kaj daŭrigebla medio universala homa rajto.
Sed estu klare, kiu respondecas pri la efektivigo.
En la lastaj monatoj, vi konsentis serĉi la opinion de la Internacia Kortumo pri la devoj de landoj trakti klimatan ŝanĝon.
Ni nur komencas kompreni kaj malpaki kion rajtoj kaj respondecoj signifos en la sekva etapo de nia Antropoceno.
Ĉiam pli, estas niaj gejunuloj kiuj memorigas nin kiam ni ne sukcesas agi. Ili respondecigos nin pri niaj neagoj.
Mia kvara mesaĝo estas, ke nur integraj solvoj estas ‘estontecaj’.
Ili estas antaŭrigardantaj kaj kapablas sorbi venontajn ŝokojn.
La plurflanka sistemo postulas kunlaboron sur tutmonda skalo – inter landoj kaj regionoj sed ankaŭ trans disciplinoj kaj kampoj.
Kun bonevoluinta metodaro kuniganta datumojn kaj tendencojn de ĉi tiuj kampoj.
De traktado de klimata ŝanĝo kaj ciber-krimo, ĝis respekto de homaj rajtoj interrete kaj la uzo de artefarita inteligenteco, ni devas kuniĝi ĉirkaŭ holisma aliro.
Ekster ĉi tiu Halo, homoj vidas unu UN kaj atendas, ke ni agu kune por subteni signifan ŝanĝon en iliaj vivoj.
Nia fokuso dum ĉi tiu sesio estis trovi integrajn solvojn, kiuj havas konkretan efikon por viaj civitanoj.
Ni scias, ke memstaraj procezoj nur liveros memstarajn rezultojn.
Integritaj solvoj, denove, signifas datumojn, konfirmon kaj financadon.
Preter la venonta SDG-Pintkunveno, dependos de vi, membroŝtatoj, vivigi la daŭripovan transformon.
Por la supervivo de la homaro, ĉu vi pretas financi ĝin?
En ĉiu kaj ĉiu lando, reprioritigante elspezojn, kaj plifortigante internacian kunlaboron pri daŭripovo?
Ĉu vi faros pli por kontroli tion, kion vi efektivigas?
Ĉu vi povas eliri el artefaritaj siloj favore al ampleksaj solvoj?
Se jes, la tempo por redifini niajn prioritatojn kaj agojn estas nun.
Mi instigas vin konservi la fokuson sur integraj solvoj se vi volas havi la plej bonajn rezultojn por viaj rimedoj, kaj se vi volas ŝanĝi la realon.
Mia kvina mesaĝo estas, ke ni devas urĝe reformi UN en manieroj kiuj kongruas kun la defioj de nia tago.
La unua pasaĝera aviadilo de la mondo transportis 36 pasaĝerojn en 1952.
Tio estis sukceso en teknologia evoluo.
Tio ne signifas, ke ni povas uzi ĝin hodiaŭ por porti nin al Marso.
Tempoj evoluas, kaj ĉi tiu organizo devas evolui kun ili.
Ni devas reformi kiel funkcias la Ĝenerala Asembleo.
La samo estas vera por la Sekureca Konsilio.
Mi agnoskas, ke la Ĉarto de UN ne faciligas ĉi tiun taskon.
Sed eĉ tiam, ĝis ni ŝanĝas ĝin, nia tasko estas apliki ĝin.
Ĉi tio signifas eviti ĝian selekteman aplikadon pri konflikt-administrado, amasaj abomenaĵoj, genocido kaj aliaj militkrimoj.
Se ni ne faros, la Sekureca Konsilio estos pli problemo ol solvo de la malstabileco de nia mondo. „La pesimisto plendas pri la vento; la optimisto atendas ke ĝi ŝanĝiĝos; la realisto ĝustigas la velojn,” kiel oni diras.
Ni ĝustigu niajn proprajn velojn ĉi tie en la Ĝenerala Asembleo.
Ĉi tiuj demandoj parolas pri la bezono de integriĝo kaj reformo tra UN, por ripari fidon ene de – kaj en – nia organizo.
Kaj konservi ĝian gravecon.
Ni konfesu, ke politikofaranta korpo kun pli ol 180 prioritatoj ne havas strategian direkton.
Hereditaj kaj ripetaj debatoj okupas tro multe de nia tempo. Jes, ili estas gravaj.
Sed ĉu ili malhelpas nin serĉi ludŝanĝintojn por niaj nunaj kaj novaj situacioj ĉe la horizonto?
Ni ne povas maltrafi la arbaron tra la arboj.
Plifortigi malnovajn poziciojn de antikvaj debatoj senescepte signifas, ke ni perdos de vido la nunajn defiojn.
Kiu suferos nun?
La plej vundeblaj landoj kaj komunumoj, ne estas dubo pri tio.
Bonvolu memori ĉi tion kiam vi oferas kunlaboron kaj provu transformi ĝin en nulsuman ludon.
Ni ne povas atendi malsamajn rezultojn per rigidaj ripetoj de pozicioj, per tenado de „interkonsentita lingvo”, „delonga” kiel ili povas esti.
Sinjorinoj kaj sinjoroj, lasu min fini.
Ĉiam estos politikaj rivalecoj.
Ĉi tio ne signifas, ke ni devas fali en la nulsuman kaptilon, en kiu ĉiu gajno de unu lando estas perdo de alia lando.
Inteligenta decidofarado, komencante kun konsento pri ŝlosilaj rezolucioj ĉi tie en la Ĝenerala Asembleo-Halo, estas la puŝo necesa por multaj aktoroj en la mondo por akcepti venontajn defiojn.
Ni devas doni la tonon.
Kaj krei pli efikan daŭrigeblan transformon, kiu estas reciproke utila por ni ĉiuj.
Ĉi tio devas esti farita nun ĉar ni kuras kontraŭ la tempo.
Ne ekzistas plano B, neniu planedo B, kiel ni ofte aŭdas.
Tutmonda financo ankoraŭ ne laboras por helpi nin kun klimata ŝanĝo. Nek protekti la plej vundeblajn.
Tial ni devas agi urĝe, por protekti nian komunan postvivadon.
Niaj agoj kaj neagoj alvokas la temon de respondeco.
Al la planedo, kaj unu al la alia. Tio estas respondeco.
Kiam la internacia juro aŭ la Ĉarto de UN estas malobservitaj, kaj ni faras nenion – ni kaŝas nin de nia komuna respondeco, ni ĉiuj erozias nian multflankan sistemon.
Kaj ni trompas la homojn, kiujn ni reprezentas.
Ĉi tiu preterlaso pridubas nian gravecon, nian celon.
Tial ĉi tiu granda organizo bezonas reformi sin konforme al la defioj de hodiaŭ kaj morgaŭ.
Ni devas esti lertaj.
Kiel ni organizas ĉi tiun reformon?
Inter aliaj, per la scienco.
Tio estas mia kerna mesaĝo al vi hodiaŭ, kiel ĝi estis ekde kiam mi staris en ĉi tiu sama halo antaŭ unu jaro.
Scienco estas unu el la plej gravaj formiloj de nia kompreno de realeco sur kiu bazaj decidoj devus esti faritaj.
Scienco ne estas ĉiopova sed disponigas objektivan indicon kaj pruvitan scion.
Ĝi estas la ilo por helpi nin plifortigi nian kunlaboron kaj gvidi nian decidon.
Ĝi ne kontraŭas ies nacian aŭ kulturan heredaĵon.
Estas la maniero por ni reflekti la heredaĵon en niaj decidoj.
Ni lasis sciencon en ĉi tiu termino, ni ne forpuŝu ĝin en la venontaj.
Lasu min preni momenton nun por danki vin.
Al vi, la membroŝtatoj, mi volas memorigi, ke la rezultoj de viaj intertraktadoj, renkontiĝoj, neformalaj kaj temaj eventoj, estas niaj solvoj al la mondaj problemoj.
La rezolucioj de la Ĝenerala Asembleo estas via komuna skizo, via komuna heredaĵo.
Ĉi-periodon, mi nomumis tridek kunfaciligantojn kaj kunprezidantojn por la malsamaj intertraktadoj.
Nome de vi ĉiuj, mi dankas ilin kaj iliajn teamojn pro ilia dediĉo kaj persistemo dum la lasta jaro.
Dankon pro ĉi tiu kunlaboro.
Mi esprimu mian profundan dankon al la Vicprezidantoj de la Asembleo, la Prezidantoj de la Ĉefaj Komitatoj.
Mi dankas la ĝeneralan sekretarion kaj la vicĝeneralan sekretarion pro ilia fido, sincera kaj efika kunlaboro.
Mi ankaŭ dankas la kolegojn ĉe la Sekretariejo, precipe ĉe la Departemento por Ĝenerala Asembleo kaj Konferenca Administrado, kies gvidado kaj subteno estis plej helpemaj. Specialan dankon mi devus diri al la membroj de mia Seksa Konsilantaro.
Kaj mi volas danki mian teamon. Se vi ŝatas kion mia Oficejo faris dum ĉi tiu periodo, la subtenon, kiun vi ricevis, la gvidadon, la kreemon, tio estas ĉar mi havis tre bonan teamon.
Kaj du trionoj de ĝi konsistis el virinoj.
Multaj el ili patrinoj. Ni eĉ havis tri novnaskitajn bebojn dum la kunsido.
Rememorigilo por kiuj ni lasas ĉi tiun mondon.
Kaj la plej granda simbolo de espero.
Mi deziras al mia posteulo, elektita prezidanto Ambasadoro Dennis Francis tre produktivan prezidantecon, kaj mi deziras al vi ĉiuj sukcesojn kaj decidojn, pri kiuj vi ĉiuj estos fieraj.
Dio benu vin ĉiujn, Dio benu la Unuiĝintajn Naciojn!
Vica Ĝenerala Sekretario Amina Mohammed fermas la 77-an sesion de la Ĝenerala Asembleo de UN | Unuiĝintaj Nacioj Parolado de Amina Mohammed je la 100-a sesio de la 77-a Ĝenerala Asembleo en la angla, aŭtomate generita traduko de jutuba kanalo ŝalteblas.
Vi ankaŭ povas spekti la ferman paroladon de Amina Mohammad en la televida elsendo de UN kaj ĉi tie vi povas ŝalti iun ajn el la aliaj kvin oficialaj lingvoj de UN. https://media.un.org/en/asset/k1t/k1tc3pz343 >>
Hungarlingvan resumon publikigis gazeto Magyar Nemzet, klaku/premu ĉi tien por legi >>
La gazeto Népszava publikigis grandintervjuon kun Csaba Kőrösi, klaku/premu ĉi tien por legi >>
István SZABOLCS
(komitatano A de HEA)
