Publikálta Raporto de István SZABOLCS, komitatano A de HEA
Dum la programo „Kleriga Lundo”, mi prelegis kun la titolo „Budapeŝta Skolo – parto de nia kultura heredaĵo”. Aleks Kadar petis min komence de julio kaj ke mi koncentriĝu pri poezio kaj literaturo, konforme al mia propono al la Komitato farita en Torino la antaŭan jaron nome ke poezio neniam forestu de la programo de UK-oj.
Mi aldonas la prezentadon, la unuopaj paĝoj estas sufiĉe plenaj je informoj ĉar mi kalkulis je tio ke mi dissendos ilin kaj kundividos ilin. Kompreneble, ĉeeste en la prelego ĝi estis pli fokusita al la poemoj, filmoj, kaj kantado. Ĉe la prezentado ĉeestis inter aliaj Renato Corsetti, Aleks Kadar, François Lo Jacomo, Brian Moon, Francisco Javier Moleón, Georgo Handzlik, Saša Pilipović kaj Norbert Bludau, kiu helpis min pri la kantado. Li kantis la kanton „Printempa vento kirlas akvon” en la hungara kaj en Esperanto, omaĝe al Freddie Mercury, kiu naskiĝis en Zanzibaro. Li kantis ĉi tiun popolkanton en la Popolstadiono en Budapeŝto en 1986.
(mi vizitis ankaŭ lian naskiĝlokon).
Je la prelego helpis min teknike Claire Divoy, UEA kunlaboranto. Mi turnis min al la ĉeestantoj por prepari tradukon de la poemo „Aŭtuna Foliaro” de Gyula Baghy en multaj naciaj lingvoj – ili ankaŭ aŭskultis ĝin en la hungara. La alvoko aperis en la tagĵurnalo de la Kongreso.
Kongresa Kuriero: La Voĉo de Kilimanĝaro
Alvoko por traduki la poemon Aŭtuna foliaro de Julio Baghy nacilingven
Grandan parton de sia sukceso dankas Esperanto al la regulo 16. Almenaŭ tiel opiniis Istvan Szabolcs en sia prelego pri Budapeŝta Skolo – Literatura Mondo farita dum Kleriga Lundo. Zamenhof genie ekkonjektis la rolon kaj signifon de poezio, pri kio jam la fama hungara poeto Sándor Petőfi afiŝis ke tio estas la plej alta nivelo de alparolo al samlingvana komunumo.
Poetoj malfermas tavolojn kaj de la animo kaj de la menso. Verkado de gigantoj de Budapeŝta Skolo kiel Kalocsay kaj Paĉjo Baghy starigis Esperanton sur egalan nivelon al aliaj lingvoj ankaŭ en poezio. Chanson d’automne (aŭtuna kanto) de Paul Verlaine en sia ĝenro unu el la plej belaj poemoj de mondliteraturo art-traduke haveblas en multaj lingvoj. Aŭtuna foliaro, poemo de Julio Baghy neniel postrestas al ĝi. Istvan Szabolcs deklamis ankaŭ ties hungaran tradukon, faritan de li kaj parolis pri tio kiel efike oni povis jam uzi tion en la movada laboro inter deputitoj de Hungario en la Eŭropa parlamento kaj aliaj gravuloj. Li do turnis sin al la Esperantistaro, al ŝatantoj de poezio kun alvoko por arttraduki ĉi tiun poemon nacilingven, ju pli da lingvoj des pli bone. La ĉeestanta publiko entuziasme kaj konsentante akceptis la alvokon.
Szabolcs Istvan, KN 151
Kleriga lundo – Kiel tio aperis en la Programo kaj Dua Bulteno
Istvan Szabolcs: Budapeŝta Skolo – Literatur(ec)a vojaĝo – kaj rememoro pri Istvan Szerdahelyi
La prelego estas farita surbaze de propono al la kultura ministro de Hungario por akcepti Budapeŝtan Skolon – Literaturan Mondon (revuo kaj libroeldonejo) kiel kulturan heredaĵon de Hungario. La prelegon ilustros poemoj, originalaj kaj tradukitaj, ekstraktoj el dramoj kaj noveletoj. La ĉeestantoj kantos hungarajn popolkantojn tradukitajn de Kolomano Kalocsay.
Estos vera literatura-poezia vojaĝo en la unua ora periodo de la Budapeŝta Skolo inter 1921 kaj 1949.
La propono mem farita de la preleganto estos sur la agendo de la Komisiono pri Kulturaj Heredaĵoj nur en septembro, kvankam ĝi atendas decidon jam de la 5-a de marto…
La preleganto mallonge rememoros ankaŭ pri István Szerdahelyi, kiu naskiĝis antaŭ cent jaroj. Li apartenas al la dua ora periodo de la Budapeŝta Skolo. Li fondis en 1966 la faman Esperanto-fakon en la Budapeŝta Universitato ELTE kaj gvidis ĝin ĝis sia morto en 1987. Li estas giganto de Esperanto-lingvistiko – en tempoj tuj antaŭ la apero de la interreto… Scienca traktado de liaj atingoj estos temo de la Virtuala Kongreso en 2024.
