Kalendárium
Évfordulók
11. hét
La 11-an de marto (1947) Hungara Radio komencis dissendi en Esperanto regule. Komence okazis dissendoj de novaĵoj semajne po 5 minutoj, baldaŭe tri fojojn semajne, poste kvar fojojn semajne en 15 minutoj.
La 12-an de marto (1971) mortis László Somlai, hungara esperantisto kaj pentraĵagento.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/László_Somlai
La 13-an de marto (1914) en Budapeŝto fondiĝis Asocio de Internacia Lingvo Ido por reformi Esperanton kiel parto de internacia movado komenciĝinta en 1907.
La 13-an de marto (1844) naskiĝis en urbo Szentkatolna D-ro Gábor Bálint, la unua pioniro de Esperanto en Hungario.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/BÁLINT_Gábor
10. hét
La 2-an de marto (1902) estis fondita Societo de Hungaraj Esperantistoj kun 20 membroj. Ĝi celis "propagandi kaj disvastigi Esperanton, helpi esperantistojn travojaĝantajn."
La 3-an de marto (1892) naskiĝis en urbo Szatmárnémeti Géza Berki, direktoro de juĝejaj helpkontoroj. direktoro de ĝardeninstituto, ktp. Multajn jarojn unu el la gvidantoj (sekr. de HES) de tre vigla Esperanto-movado en urbo Debrecen.
La 3-an de marto (1931) oni malpermesis en Hungario distribuadon de revuo Internaciisto eldonita en Berlino-Charlottenburg.
La 3-an de marto (1947) 35-a kongreso de la Socialdemokrata Partio decidis proponon de Antal Szakasits pri intereso de Esperanto.
La 7-an de marto (1857) naskiĝis en Budapeŝto Béla Rácz, pens. juĝisto apelacia; membro de 1a ministeria traduka oficejo kaj anstataŭanto de publika notario. Li instruis Esperanton antaŭmilite en la universitato en Budapeŝto, kaj estis redaktoro de „La Verda Standardo“.
La 7-an de marto (1892) mortis en Moskvo pro aeroplana akcidento Pál Robicsek, kiu estis de 1914 ŝtatoficisto, 1918 ĵurnalisto, en la jaro 1919 dum la sovetrespubliko popolkomisaro de poŝto, telegrafo kaj telefono. Dum 1911-13 redaktoro de „La Verda Standardo” kaj „Magyar Eszperantó Újság”
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Pál_Robicsek
La 7-an de marto (1906) naskiĝis en urbo Vajszló László Somlai, hungara esperantisto kaj pentraĵagento.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/László_Somlai
9. hét
La 23-an de februaro (1913) kreiĝis Hungara Esperantista Societo Laborista (HESL) kun la celo disvastigi Esperanton inter la laboristoj.
La 24-an de februaro (1969) en Budapeŝto okazis la unua konsultado de Esperantaj asocioj de la socialismaj landoj. Tiu kunveno inter similaj internaciaj renkontiĝoj de diversaj sociaj organoj de la socialismaj landoj estis la unusola, kiu ne okazis pro ordono de supra partio.
La 25-an de februaro (1909) Ĝenerala Kunveno de la Asocio asertis, ke la asocio, kiu celas "disvastigi la internacian lingvon Esperanto", ne okupiĝas pri politikaj kaj religiaj temoj.
La 27-an de februaro (1976) mortis Kálmán Kalocsay, hungara Esperanta poeto, tradukistokaj redaktoro, kiu multe influis la evoluon de Esperanto-literaturo kaj de la lingvo mem. Ekde 1920 li havis altrangajn postenojn en la Asocio, ekde 1969 li estis honora prezidanto de HEA.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Kálmán_Kalocsay
La 28-an de februaro (1969) la Hungara Radio abrupte ĉesigis la Esperantajn dissendojn, kiuj 3 jarojn antaŭe estis reelsenditaj.
8. hét
La 17-an de februaro (1934) la polico kaptis 10 gvidantojn de HESL-centro funkciantajn jam subtere.
La 21-an de februaro (1947) socialdemokrata ministro pri komercado kaj kooperativoj Sándor Rónai permesis en prikomercaj lernejoj instruadon de Esperanto kiel eksterordinara studobjekto kaj li donis al ĝi multajn avantaĝojn.
La 22-an de februaro (1922) oni malpermesis en Hungario distribuadon de revuo Sennacieca Revuo, aperanta en Parizo.
7. hét
La 13-an de februaro (1967 ) mortis Imre Pados, hungara esperantisto, Delegito de UEA en Budafok, dum ĉ. 30 jaroj.
La 13-an de februaro (1948) ministro pri religioj kaj edukado Gyula Ortutay permesis lernadon de Esperanto en bazlernejoj inter klasoj 5-8.
La 14-an de februaro (1934) oni ekskludis el la Hungarlanda Socialdemokrata Partio laboristajn esperantistajn gvidantojn apartenantajn al komunista organizo sendependa de Kommintern. La ekskluditoj estis Endre Gischitz, Károly Klement kaj aliaj esperantistaj gvidantoj.
6. hét
La 2-an de februaro (1932) naskiĝis János Sárközi, fizikisto, tradukisto, agadinte en urbo Vác.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/János_Sárközi
La 2-an de februaro (1937) oni malpermesis en Hungario distribuadon de la trockista revuo Informa Bulteno de P.O.U.M. eldonita en Barcelono.
La 6-an de februaro (1924) oni malpermesis en Hungario distribuadon de revuo La Nova Epoko aperinta en Moskvo.
La 7-an de februaro (1994) mortis Zoltán Váli, hungara grafikisto kaj pentristo.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Zoltán_Váli
5. hét
La 29-an de januaro (1990) Komputada Grupo de HEA kreis fonduson "InterInform", kiu volis evolui nivelon de la enlandan komputilaplikadan kulturon kaj ĝi ankaŭ apogis aplikadon celantan komunikadon de Esperanto.
La 1-an de februaro (1966) Hungara Radio denove dissendis en Esperanto tage po 15 minutoj, kiu ĉesis en 1949.
La 1-an de februaro (1895) naskiĝis en Budapeŝto Ferenc Szilágyi, hungara esperantisto, advokato. Li estis doktoro jura, redaktoro, Esperanto-instruisto, ĉefsekretario de la Literatura Societo „Vajda János“ kaj kunlaboranto de diversaj hungaraj gazetoj.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Ferenc_Szilágyi_(verkisto)
4. hét
La 22-an de januaro (1920) mortis en Budapeŝto dr. Rezső Rajczy pro la suferadoj dum la torturoj. Li naskiĝis en 1886 en urbo Debrecen, estis fervojoficisto, esperantisto kaj socialista aktivulo.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Rezső_Rajczy
La 23-an de januaro (1996) mortis en Budapeŝto István Bácskai, hungara esperantista fervojisto.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/István_Bácskai
La 23-an de januaro (1857) naskiĝis en urbo Hajdúböszörmény Péter Török, gimnazia instruisto, kiu krom Esperanto okupiĝis pri mineralogio, botaniko kaj entomologio.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Péter_Török
La 24-an de januaro (1989) pro validiĝo de leĝo pri rajto de la unuiĝo (2-a leĝo en 1989) ankaŭ formale nuliĝis kompetenteco de Tutlanda Konsilio de Sindikatoj super HEA.
La 25-an de januaro (1857) naskiĝis en Budapeŝto Elek Tolnai, hungara esperantisto, kiu profesie estis reprezentanto de petrolfabriko.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Elek_Tolnai
3. hét
La 15-an de januaro (1877) en Temesvár naskiĝis Viktoro Polgár, hungardevena franca esperantisto, presisto.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Viktoro_Polgár
La 16-de januaro (1988) mortis Lajos Pusztai, radiospecialisto, kiu iniciatis la Esperanto-elsendojn de Radio Budapest en la sesdekaj jaroj.
La 17-an de januaro (1935) oni malpermesis en Hungario distribuadon de revuo La Socialisto, same tiel libron Preparantoj de milito.
La 18-an de januaro (1935) oni malpermesis en Hungario distribuadon de lingvista verko Ernst Drezen: Historio de la mondolingvo aperintaj en Lejpcigo kaj Moskvo.
2.hét
La 5-an de januaro (1984) la Asocio kontraktis kun la Hungara Naturamika Asocio.
La 10-an de januaro (1937) oni malpermesis en Hungario distribuadon de respublika revuo „Popola Fronto” eldonita en Barcelono.
1. hét
Inter la 27-a de decembro kaj la 2-a de januaro (1982 / 1983) Komputila Societo János Neumann unuafoje organizis komputikan konferencon, kies laborlingvo estis „Esperanto: Interkomputo-82”. Studoj aperis en mil-paĝa publikaĵo.
La 1-an de januaro (1853) en Veszprém naskiĝis Zsigmond Simonyi, hungara universitata profesoro, lingvisto, esperantisto, membro de Hungara Scienca Akademio.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Zsigmond_Simonyi
La 3-an de januaro (1880) en Budapeŝto naskiĝis Agost Benárd, hungara eksministro, ĉefkuracisto, prezidanto de la Hungara Esperanta Ekzamena Komitato.
11. hét
La 11-an de marto (1947) Hungara Radio komencis dissendi en Esperanto regule. Komence okazis dissendoj de novaĵoj semajne po 5 minutoj, baldaŭe tri fojojn semajne, poste kvar fojojn semajne en 15 minutoj.
La 12-an de marto (1971) mortis László Somlai, hungara esperantisto kaj pentraĵagento.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/László_Somlai
La 13-an de marto (1914) en Budapeŝto fondiĝis Asocio de Internacia Lingvo Ido por reformi Esperanton kiel parto de internacia movado komenciĝinta en 1907.
La 13-an de marto (1844) naskiĝis en urbo Szentkatolna D-ro Gábor Bálint, la unua pioniro de Esperanto en Hungario.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/BÁLINT_Gábor
10. hét
La 2-an de marto (1902) estis fondita Societo de Hungaraj Esperantistoj kun 20 membroj. Ĝi celis "propagandi kaj disvastigi Esperanton, helpi esperantistojn travojaĝantajn."
La 3-an de marto (1892) naskiĝis en urbo Szatmárnémeti Géza Berki, direktoro de juĝejaj helpkontoroj. direktoro de ĝardeninstituto, ktp. Multajn jarojn unu el la gvidantoj (sekr. de HES) de tre vigla Esperanto-movado en urbo Debrecen.
La 3-an de marto (1931) oni malpermesis en Hungario distribuadon de revuo Internaciisto eldonita en Berlino-Charlottenburg.
La 3-an de marto (1947) 35-a kongreso de la Socialdemokrata Partio decidis proponon de Antal Szakasits pri intereso de Esperanto.
La 7-an de marto (1857) naskiĝis en Budapeŝto Béla Rácz, pens. juĝisto apelacia; membro de 1a ministeria traduka oficejo kaj anstataŭanto de publika notario. Li instruis Esperanton antaŭmilite en la universitato en Budapeŝto, kaj estis redaktoro de „La Verda Standardo“.
La 7-an de marto (1892) mortis en Moskvo pro aeroplana akcidento Pál Robicsek, kiu estis de 1914 ŝtatoficisto, 1918 ĵurnalisto, en la jaro 1919 dum la sovetrespubliko popolkomisaro de poŝto, telegrafo kaj telefono. Dum 1911-13 redaktoro de „La Verda Standardo” kaj „Magyar Eszperantó Újság”
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Pál_Robicsek
La 7-an de marto (1906) naskiĝis en urbo Vajszló László Somlai, hungara esperantisto kaj pentraĵagento.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/László_Somlai
9. hét
La 23-an de februaro (1913) kreiĝis Hungara Esperantista Societo Laborista (HESL) kun la celo disvastigi Esperanton inter la laboristoj.
La 24-an de februaro (1969) en Budapeŝto okazis la unua konsultado de Esperantaj asocioj de la socialismaj landoj. Tiu kunveno inter similaj internaciaj renkontiĝoj de diversaj sociaj organoj de la socialismaj landoj estis la unusola, kiu ne okazis pro ordono de supra partio.
La 25-an de februaro (1909) Ĝenerala Kunveno de la Asocio asertis, ke la asocio, kiu celas "disvastigi la internacian lingvon Esperanto", ne okupiĝas pri politikaj kaj religiaj temoj.
La 27-an de februaro (1976) mortis Kálmán Kalocsay, hungara Esperanta poeto, tradukistokaj redaktoro, kiu multe influis la evoluon de Esperanto-literaturo kaj de la lingvo mem. Ekde 1920 li havis altrangajn postenojn en la Asocio, ekde 1969 li estis honora prezidanto de HEA.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Kálmán_Kalocsay
La 28-an de februaro (1969) la Hungara Radio abrupte ĉesigis la Esperantajn dissendojn, kiuj 3 jarojn antaŭe estis reelsenditaj.
8. hét
La 17-an de februaro (1934) la polico kaptis 10 gvidantojn de HESL-centro funkciantajn jam subtere.
La 21-an de februaro (1947) socialdemokrata ministro pri komercado kaj kooperativoj Sándor Rónai permesis en prikomercaj lernejoj instruadon de Esperanto kiel eksterordinara studobjekto kaj li donis al ĝi multajn avantaĝojn.
La 22-an de februaro (1922) oni malpermesis en Hungario distribuadon de revuo Sennacieca Revuo, aperanta en Parizo.
7. hét
La 13-an de februaro (1967 ) mortis Imre Pados, hungara esperantisto, Delegito de UEA en Budafok, dum ĉ. 30 jaroj.
La 13-an de februaro (1948) ministro pri religioj kaj edukado Gyula Ortutay permesis lernadon de Esperanto en bazlernejoj inter klasoj 5-8.
La 14-an de februaro (1934) oni ekskludis el la Hungarlanda Socialdemokrata Partio laboristajn esperantistajn gvidantojn apartenantajn al komunista organizo sendependa de Kommintern. La ekskluditoj estis Endre Gischitz, Károly Klement kaj aliaj esperantistaj gvidantoj.
6. hét
La 2-an de februaro (1932) naskiĝis János Sárközi, fizikisto, tradukisto, agadinte en urbo Vác.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/János_Sárközi
La 2-an de februaro (1937) oni malpermesis en Hungario distribuadon de la trockista revuo Informa Bulteno de P.O.U.M. eldonita en Barcelono.
La 6-an de februaro (1924) oni malpermesis en Hungario distribuadon de revuo La Nova Epoko aperinta en Moskvo.
La 7-an de februaro (1994) mortis Zoltán Váli, hungara grafikisto kaj pentristo.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Zoltán_Váli
5. hét
La 29-an de januaro (1990) Komputada Grupo de HEA kreis fonduson "InterInform", kiu volis evolui nivelon de la enlandan komputilaplikadan kulturon kaj ĝi ankaŭ apogis aplikadon celantan komunikadon de Esperanto.
La 1-an de februaro (1966) Hungara Radio denove dissendis en Esperanto tage po 15 minutoj, kiu ĉesis en 1949.
La 1-an de februaro (1895) naskiĝis en Budapeŝto Ferenc Szilágyi, hungara esperantisto, advokato. Li estis doktoro jura, redaktoro, Esperanto-instruisto, ĉefsekretario de la Literatura Societo „Vajda János“ kaj kunlaboranto de diversaj hungaraj gazetoj.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Ferenc_Szilágyi_(verkisto)
4. hét
La 22-an de januaro (1920) mortis en Budapeŝto dr. Rezső Rajczy pro la suferadoj dum la torturoj. Li naskiĝis en 1886 en urbo Debrecen, estis fervojoficisto, esperantisto kaj socialista aktivulo.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Rezső_Rajczy
La 23-an de januaro (1996) mortis en Budapeŝto István Bácskai, hungara esperantista fervojisto.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/István_Bácskai
La 23-an de januaro (1857) naskiĝis en urbo Hajdúböszörmény Péter Török, gimnazia instruisto, kiu krom Esperanto okupiĝis pri mineralogio, botaniko kaj entomologio.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Péter_Török
La 24-an de januaro (1989) pro validiĝo de leĝo pri rajto de la unuiĝo (2-a leĝo en 1989) ankaŭ formale nuliĝis kompetenteco de Tutlanda Konsilio de Sindikatoj super HEA.
La 25-an de januaro (1857) naskiĝis en Budapeŝto Elek Tolnai, hungara esperantisto, kiu profesie estis reprezentanto de petrolfabriko.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Elek_Tolnai
3. hét
La 15-an de januaro (1877) en Temesvár naskiĝis Viktoro Polgár, hungardevena franca esperantisto, presisto.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Viktoro_Polgár
La 16-de januaro (1988) mortis Lajos Pusztai, radiospecialisto, kiu iniciatis la Esperanto-elsendojn de Radio Budapest en la sesdekaj jaroj.
La 17-an de januaro (1935) oni malpermesis en Hungario distribuadon de revuo La Socialisto, same tiel libron Preparantoj de milito.
La 18-an de januaro (1935) oni malpermesis en Hungario distribuadon de lingvista verko Ernst Drezen: Historio de la mondolingvo aperintaj en Lejpcigo kaj Moskvo.
2.hét
La 5-an de januaro (1984) la Asocio kontraktis kun la Hungara Naturamika Asocio.
La 10-an de januaro (1937) oni malpermesis en Hungario distribuadon de respublika revuo „Popola Fronto” eldonita en Barcelono.
1. hét
Inter la 27-a de decembro kaj la 2-a de januaro (1982 / 1983) Komputila Societo János Neumann unuafoje organizis komputikan konferencon, kies laborlingvo estis „Esperanto: Interkomputo-82”. Studoj aperis en mil-paĝa publikaĵo.
La 1-an de januaro (1853) en Veszprém naskiĝis Zsigmond Simonyi, hungara universitata profesoro, lingvisto, esperantisto, membro de Hungara Scienca Akademio.
Legu pli: http://eo.wikipedia.org/wiki/Zsigmond_Simonyi
La 3-an de januaro (1880) en Budapeŝto naskiĝis Agost Benárd, hungara eksministro, ĉefkuracisto, prezidanto de la Hungara Esperanta Ekzamena Komitato.
